Share
De standaard majeur- en mineurtoonladders zijn de bron geweest van miljoenen prachtige melodieën, en dat zal ook zo blijven voor miljoenen meer. Maar na jarenlang naar muziek te luisteren op basis van dezelfde oude schalen, hoe kun je dan afstand nemen van conventies, maar toch je muziek op de aarde laten blijven? Een goede manier om interessante en nieuw klinkende melodieën en harmonieën te verkennen, is door modi te gebruiken. Modi zijn schalen die dezelfde toonhoogtes van de standaard majeurschaal gebruiken, maar op nieuwe en verschillende manieren. Vanwege een of twee verschillen van de normale hoofd- of mineurtoonschaal, kan een modus vers, intrigerend klinken en de aandacht van uw luisteraar trekken als iets nieuws.
Zoals we in de voorbeelden overal zullen zien, kunnen de zeven basismodi in talloze verschillende stijlen worden gebruikt voor vele prachtige effecten. Waar anders vind je misschien een tutorial waarin je iets leert van Miles Davis, The Beatles, Ravel, Metallica en Shostakovich allemaal in dezelfde les?
Als u de maatsortering als beginpunt gebruikt, wordt elke modus afgeleid door te beginnen met een andere toonhoogte van de maatsoort. De doriaanse modus start en stopt bijvoorbeeld op de tweede toonhoogte van de maatsoort (vanaf D krijgen we D E F G A B C D). In mijn eerste harmonie tutorial besprak ik het concept van het tonicum. In principe maakt een modus een notitie anders dan 1 de tonische toonhoogte van de schaal. Dit zal logischer zijn naarmate we naar enkele voorbeelden verderop in de tutorial luisteren.
De 7 basismodi zijn:
Ionian, Lydian en Mixolydian zijn belangrijke modi omdat ze een grote derde hebben. Dorian, Phrygian, Eolisch en Locrian zijn kleine modi omdat ze een kleine 3e hebben.
Elke modus heeft een karakteristieke toonhoogte die hem op verschillende manieren uniek en nuttig maakt. Laten we elke modus één voor één bekijken, uitzoeken hoe we het bedenken en de karakteristieke opmerkingen bespreken. We zullen dan luisteren naar een paar voorbeelden van elke modus die wordt gebruikt in echte muziek.
Ionisch is de modale naam voor de algemene majoorschaal. U bent ongetwijfeld bekend met deze! De karakteristieke toonhoogte van de Ionische modus is de natuurlijke 4.
Ik zal je niet vervelen met een voorbeeld van Ionisch. Luister naar 90% van de popmuziek en ik weet zeker dat je een grote schaal zult horen.
De Dorische modus begint op de 2e graad van de maatsoort. De karakteristieke toonhoogte van de Dorische modus is de natuurlijke 6, in tegenstelling tot de typische mineur toonladder die een b6 heeft. Deze toonhoogte geeft de Dorische modus een bepaalde helderheid die ongebruikelijk is voor een kleine schaal.
Een beroemd voorbeeld van de Dorische modus komt van Miles Davis 'schitterende album Soort van blauw, het openingsnummer "So What". De vorm van het stuk is uiterst eenvoudig, A A B A, waarbij de A-sectie een D-mineurakkoord is en de B-sectie een Eb-mineurakkoord. Over de A neemt iedereen een solo in D Dorian, boven de B slaat iedereen solo in Eb Dorian. Luister naar de opname (en als je die nog niet hebt, moet je dit album kopen!), En merk je hoeveel "koeler" en "gladder" het aanvoelt dan een typisch nummer in een mineur toonsoort. Dit frisse gevoel is het resultaat van het natuurlijke 6.
Dorian is ook heel kenmerkend voor Ierse muziek. Nogmaals, die natuurlijke 6e graad is verantwoordelijk voor het klinken van de muziek een beetje warmer en helderder dan de gebruikelijke "verdrietige" mineur toonladder. Bekijk deze clip van Ierse folkmuziek en luister naar de natuurlijke 6. Als je niet zeker weet of je het hoort, ga dan eerst naar de piano en speel een D-mineurladder. Als je die schaal over dit stuk speelt, zul je merken dat de Bb volledig verkeerd klinkt, maar als je hem verhoogt naar een B natuurlijk, voelt het goed.
De Phrygische modus begint op de 3e graad van de maatsoort. De karakteristieke toonhoogte van de Frygische modus is de vlakke 2, die de modus een veel donkerdere smaak geeft dan de normale mineur toonladder.
Phrygisch is een van de minder vaak gebruikte modi, deels omdat de b2 zich zo onbekend en 'fout' kan voelen. Een plaats waar het vooral handig is, is in filmmuziek, wanneer je een gevoel van angst, donker mysterie of kwaad probeert te creëren. In het volgende voorbeeld wordt Phrygian echter op een mysterieuze maar warme manier gebruikt.
Een mooi stuk dat aspecten van de Frygische modus gebruikt, is in "Tallis Fantasia" van Ralph Vaughan-Williams. Als je naar het stuk luistert, voel je meteen hoe fris en interessant het klinkt. De onzekerheid van de modus ("Is het belangrijk? Nee, het voelt niet echt als belangrijk ... Klein, niet echt ...") creëert een ambiguïteit die verfrissend en opwindend is om naar te luisteren.
Het is belangrijk op te merken dat dit voorbeeld niet zuiver Phrygisch is; hij gebruikt de grote derde. Maar zijn melodie gebruikt de karakteristieke aspecten van Phrygisch (b2 en b7). Hier is een uittreksel van de melodie rond 1:14. Merk op hoe hij een majeurakkoord gebruikt dat in parallelle beweging beweegt, waarbij de b7 en b2 om het tonicum draaien.
Om het wat duidelijker te maken, hier is wat er gebeurt rond de tonische toonhoogte D:
De Lydian-modus begint op de 4e graad van de majeur-schaal. De karakteristieke toonhoogte van de Lydian-modus is de scherpe 4, waardoor de weegschaal helderder aanvoelt dan de majeur. Omdat de scherpe 4 zo'n natuurlijke neiging naar de 5 heeft, moet extra voorzichtig worden gehouden, zodat als je in de Lydian-modus bent, het niet klinkt alsof je in de gerelateerde hoofdsleutel zit. Als je bijvoorbeeld schrijft in F Lydian, wees dan voorzichtig dat het niet alleen klinkt als C majeur.
Lydian kan erg handig zijn als je in een hoofdsleutel wilt schrijven, maar op zoek bent naar iets anders. Het triton dat door de wortel is gecreëerd en 4 is verhoogd, zorgt voor een zeer helder en voorwaarts bewegend geluid. Enkele van de beste voorbeelden van Lydian komen uit film- en tv-muziek, dus laten we een paar voorbeelden bekijken.
De Jetsons Theme Song is een klassiek voorbeeld van Lydian dat wordt gebruikt als een "futuristische" en vooruitstrevende hoofdmodus. Op de eerste regel "Meet George Jetson", merk op hoe de # 4 toonhoogte op "Jet-" echt in "-son" trekt. Speel dezelfde melodie op de piano met een natuurlijke 4 in plaats daarvan en het voelt saai en zacht aan.
Een ander klassiek tv-themalied dat Lydian gebruikt, is The Simpsons. Heel erg zoals The Jetsons, bij de eerste openingswoorden trekt de lettergreep "Simp-" echt in "-sons" (merk je hier enige overeenkomsten op?). De Simpsons zijn eigenzinnig en gek, en het gebruik van een typische grote schaal voor hun thema zou hen gewoon geen recht doen.
Elmer Bernstein gebruikte Lydian in het hoofdthema van To Kill a Mockingbird. Luister hiernaar rond 1:03, op de fluitmelodie. De helderheid van Lydian draagt bij aan het overbrengen van de kinderlijke kwaliteit van de personages en het perspectief van het verhaal (evenals de afbeeldingen van speelgoed die op het scherm verschijnen als deze muziek wordt afgespeeld). Dit is een voorbeeld waarbij het moeilijk te zeggen is of we in Lydian of Major zijn, dus let goed op om je tonic continu als "thuis" te vestigen..
De Mixolydian-modus begint op de 5e graad van de maatsoort. De karakteristieke toonhoogte van de Mixolydian-modus is de flat 7, die de modus een vloeiende en soms bluesachtige smaak geeft.
Een enigszins eigentijds voorbeeld van de Mixolydian-modus wordt gebruikt in Coldplay's nummer "Clocks". Het nummer begint op een Eb-majeurakkoord, maar het tweede akkoord is Bb mineur. De toonsoort van Eb heeft een natuurlijke D (en dus een Bb majeurakkoord), dus waar komt deze Db vandaan? De Mixolydische modus natuurlijk.
Een ander populair nummer dat Mixolydian gebruikt, is The Beatles 'Norwegian Wood'. Dit is een ander voorbeeld waarbij we de modus kunnen herkennen aan de harmonie die wordt gebruikt. Het liedje staat in de toonsoort E en op de regel 'ze had me ooit' verhuizen we naar een B-mineur. Ook dit is een V mineurakkoord dat afgeleid is van de Mixolydian-modus (de toets van E majeur heeft een D #, niet de D-natuurlijk van een B mineurakkoord). Besteed aandacht aan hoe die regel, "ze had me ooit", opvalt als een beetje vreemd klinkend. Wat je hoort als anders is de b7.
Nog een ander Mixolydiaans voorbeeld is Sweet Home Alabama, dat profiteert van dat vrolijke hoofdgevoel maar de b7 gebruikt voor een vleugje blues.
De Eolische modus begint op de 5e graad van de grote schaal. De karakteristieke toonhoogte van de Eolische modus is de vlakke 6. Misschien merk je dat de Eolische modus gewoon een mooie naam is voor de gewone natuurlijke mineurweger. Wat de Eolische modus anders maakt dan een mineure toonladder, is dat de 6e en 7e graden nooit worden verhoogd omwille van harmonische progressie (maw vaak in A mineur, zul je nog steeds een E majeur akkoord vinden met een G #. Niet in Aeolian, dat E-akkoord is een Em, waardoor de G natuurlijk blijft).
Ravel gebruikt de Eolische modus in het eerste deel van zijn "Moeder Gans" zoet. De beweging, gebaseerd op Doornroosje en genaamd "Pavane voor de Slapende Prinses in het bos", is bedoeld om een zoet maar enigszins triest fantasieland-tijdperk op te roepen. Door Aeolian te gebruiken, met het ontbreken van de verhoogde 6 en 7 in mineur die sinds de baroktijd gebruikelijk is in tonale muziek, krijgen we een gevoel dat meer lijkt op Renaissance-muziek. Luister naar het stuk voor hoe het zowel erg triest als somber is, terwijl het ook heel open en wijdvertakt is. Veel van deze ruimte komt van de hele stap tussen b6 b7 en 1.
Eolisch wordt vaak gebruikt in de rockmuziek, omdat het een natuurlijke uitbreiding is van de gewone, minderjarige pentatonische toonladder die de meeste rockgitaristen in een vroeg stadium leren. Veel mineur-toetsmuziek van bands als AC-DC en Led Zeppelin is in de Eolische modus, opnieuw onderscheidend door de 6e en 7e tonen van de toonladder te laten flatteren, in plaats van ze te verhogen, zoals in de gitaarsolo van deze Led Zeppelin nummer:
De modus Locrian start op de 7e graad van de majeur-schaal. De kenmerkende toonhoogte van de Locrian-modus is de flat 5, waardoor Locrian de donkerste mineurweger is.
Locrian is waarschijnlijk de minst voorkomende van alle modi, vooral omdat de b5 zo'n schokkende en ongewone toonhoogte is. Zoveel van de westerse muziek vertrouwt op de relatie tussen V en I. Als de V afneemt, breekt die hele structuur af, waardoor de Locrian-modus moeilijk te gebruiken is.
Voorbeelden zijn moeilijk te vinden, maar sommige bestaan.
Hier hebben we een mars van Shostakovich van zijn "Three Fantastic Dances". Het belangrijkste marsaspect van het stuk (dat het beste te horen is rond: 34) voelt donker en op de een of andere manier vreemd.
Een misschien meer toegankelijk voorbeeld is afkomstig van Metallica's "Ride the Lightning". Luister naar ongeveer: 14 en je hoort dat de rijprogressie afwisselend tussen E en Bb (de b5) is. Locrian is een passende keuze voor metaal, vanwege dat donkere b5-veld dat alles gewoon veel sinister maakt.
Zoals we in het voorbeeld van Ralph Vaughan-Williams zagen, zal een componist een stuk niet volledig baseren op een enkele modus, maar de karakteristieke aspecten van die modus "lenen". John Williams is vooral dol op het gebruik van deze "tijdelijke" modi voor kleur en interesse, zoals we in de volgende twee voorbeelden zullen zien.
Het vegende en grootse thema van Jurassic Park is bijna volledig in een belangrijke sleutel, maar er is één bepaald moment dat voortkomt uit een modus. Op ongeveer 1:34 maakt Williams, terwijl hij in de toonsoort Bb-majeur staat, een sprong van een zevende hoger van Bb. Maar hij komt niet op een A-natuurlijk dat diatonisch 7 is in de toonsoort Bb-majoor. In plaats daarvan springt hij omhoog naar een Ab, de b7 van de sleutel.
Zoals we eerder zagen, is de hoofdmodus met een b7 Mixolydian. Voor dit ene korte moment overschrijdt Williams de grenzen van de grote schaal en het effect is briljant. De b7 is zowel opvallend als krachtig, en tegelijkertijd een van de meest gedenkwaardige momenten van het hele thema. En het kwam uit een modus.
Een ander voorbeeld van John Williams is de liefde van Superman. Voor de eerste zin van de melodie (: 13), is een basisoverzicht van de akkoorden van elke balk G - A7 / G - Am7 - G.
Dus waar kwam die A7 vandaan? Als je nadenkt over de noten die samen een A7-akkoord vormen, zul je merken dat C # de toonhoogte is die niet thuishoort in de toonsoort G. En nu je een expert bent in modes, zul je merken dat dit C # hoort bij de modus van G Lydian, wat betekent dat dit akkoord is overgenomen van die modus. Waarom zeggen we dat het geleend is, en niet dat het stuk in G Lydian is? Omdat het volgende akkoord meteen teruggaat naar een diatonische G-majeur-instelling, Am7. De verhoogde 4 in de A7 is slechts tijdelijk, maar het helpt ons "op te tillen" (onthoud, dit thema gaat over vliegend!),
Dit I tot II hoofdidee komt eigenlijk vaak voor wanneer John Williams vlucht probeert over te brengen. Bekijk het vliegende thema van E.T. als slechts één voorbeeld.
Hoe zit het met de volgende zin op: 26? G - A7 / G - Cm7 - D7.
Dus we hebben de A7 bedacht, maar nu hoe zit het met de Cm7? Nogmaals, geleend van een modus. Kijkend naar de buitenlandse bankbiljetten in Cm7 vinden we Eb en Bb. De modi die hieraan voldoen (b3 en b6) zijn Phrygisch, Eolisch en Locriaan. Omdat we niet de ongebruikelijke b2 of b5 van respectievelijk Phrygian of Locrian horen, is het het veiligst om aan te nemen dat we van Aeolian lenen. Dus dit Cm7-akkoord dat zo vreemd en ongebruikelijk is voor de toonsoort G, wordt eigenlijk gewoon tijdelijk geleend van Aeolian. Een vrij eenvoudige vervanging, maar een mooi harmonisch effect.
Bepaalde modi kunnen zich beter lenen voor bepaalde stijlen (zoals Locrian voor heavy metal of Eolisch voor sombere sprookjesmuziek), maar er zijn geen regels en geen beperkingen.
Heb je een leuk up-to-date nummer geschreven, maar zou je het een vleugje bluesy-souplesse willen geven? Probeer over te schakelen van major naar Mixolydian en zie wat de b7 voor u doet. Of als je een film-cue aan het schrijven bent en je lijkt gewoon niet die kwaadaardige horror op te roepen die nodig is voor het thema van de antagonist, wat gebeurt er als je de 2 afvlakt en het uitprobeert in Phrygian?
Beschouw modes als een nieuwe manier om je melodische en harmonische vocabulaire uit te breiden. En als je gewoon wat meer pit wilt toevoegen, kun je het slechter doen dan leren van het voorbeeld van John Williams en elementen uit modi alleen lenen als dat nodig is.
Accentsconagua