Share
Documentaire is van nature non-fictie, maar dat betekent niet dat het niet dramatisch is. Sterker nog, de beste documentaires balanceren de presentatie van feiten met entertainment om de verbeeldingskracht van het publiek vast te leggen. In dit artikel zullen we documentaire als een vorm van drama bekijken en onderzoeken hoe je verteltechnieken in feitelijke werken kunt gebruiken.
Let op, de voorbeelden in dit verhaal zijn ontleend aan documentaire films, maar ze zijn net zo waar voor documentaire fotografie. Fundamenteel gezien lijken de keuzes van documentaire fotografen sterk op die van documentaire filmmakers.
De truc van een documentaire is om het verhaal te vertellen van iets of iemand dat echt bestond terwijl je een duidelijke, evenwichtige weergave van feiten gaf. Dit gezegd hebbende, is het belangrijk om ook te onthouden dat documentaire nooit echt objectief kan zijn - immers, iemand moet kiezen wat te filmen in de eerste plaats, hoe het te filmen, hoe te bewerken, welke (eventueel) muziek erover moet worden geplaatst de visuals, enzovoort. Al deze keuzes duwen de toeschouwer, op de een of andere manier, om zich op een bepaalde manier te voelen.
Reportagefotografen en journalisten werken ook met de realiteit, maar hun rol is om neutrale waarnemers te blijven. In de documentaire zijn intentie, perspectief, waarden en esthetische stijl integraal onderdeel van het verhaal. Maar als een fotojournalist moet je als documentairist ook een aantal ethische normen handhaven om de geloofwaardigheid van je onderwerpen en verhaal te beschermen. Deze combinatie van een ethische, feitelijke benadering met authorial license en storytelling-techniek is voor een groot deel wat documentaire zo krachtig maakt.
Wanneer dit alles wordt overwogen, lijkt het toevoegen van andere elementen van drama, zoals re-enactments, een natuurlijk verloop. Het bijhouden van je documentaire feiten mag echter nooit in gevaar worden gebracht door dramatische technieken - voeg nooit fictieve sequenties toe die in feite geen basis hebben of bewerk geen interviews op zo'n manier dat je de betekenis verandert van wat er werd gezegd. Het drama in de documentaire mag de waarheid of feitelijke aard van het onderwerp nooit verdoezelen.
Docu-drama moet ook niet worden verward met docu-fictie. Denk bij docu-fictie aan de vele realityshows die we zien die een persoon of een groep mensen volgen in de stijl van een observationele documentaire. Deze mensen krijgen losjes gescripteerde scènes om uit te spelen of worden bewust geplaatst in scènes die confrontaties veroorzaken. Kortom, ze worden gevraagd om een gefictionaliseerde versie van zichzelf in een kunstmatig geconstrueerd scenario uit te voeren. Je zult merken dat deze shows aan het eind vaak een kleine disclaimer bevatten om te zeggen dat sommige scènes werden opgevoerd voor dramatisch affect.
Net zoals een fictieve film of een soap opera 'characters' zal hebben, streven documentaires naar het geven van leven en stem aan hun onderwerpen. Tijd is lineair, maar kiezen wanneer informatie en feiten aan het publiek moeten worden onthuld, is de sleutel tot het bereiken van een hoog niveau van drama.
Filmclip via Lonely Tower Film & Media
In de bovenstaande clip zien we twee mannen in de kroeg drinken. Uiteindelijk komen we erachter dat ze door een bus worden aangereden en worden gedood. Te beginnen met dat feit zou weinig tot geen dramatische spanning opleveren, dus beginnen we met het vertellen van het verhaal van hun laatste avond: de muziek is niet dramatisch, de verhaaltoon is vredig en spreekt over hoe veilig hij is, hij is thuis van de oorlog. Het publiek denkt misschien dat er iets komt, maar zal niet weten wat het is. Als ze de kroeg verlaten, verandert de toon van de muziek en we snijden naar een interview om het tempo te veranderen - de geïnterviewde vertelt over hun lot zoals we het op het scherm zien. Alle feiten zijn er, maar de ontspanning en het weghouden van het onthullen van het 'einde' helpt allemaal om drama en spanning te creëren.
Een dramatische scène uit Wad Thou Gan? Washington Men in de Grote Oorlog van Lonely Tower Film & MediaKarakterisering hoeft zich ook niet altijd te ontwikkelen door re-enactment. Onlangs was ik in Frankrijk en België waar we een groep mensen volgden die de reis van WWI-soldaten volgde. Aanvankelijk koos we 6 paren of individuen die bepaalde verhalen te vertellen hadden (ze hadden misschien een familielid begraven of op een gedenkteken voor bijvoorbeeld) en besloten dat deze mensen onze 'hoofdpersonen' zouden worden door de film. Het zou moeilijk zijn om een publiek te krijgen om 40-tal mensen te volgen en te onthouden. Wanneer je er een stuk of zes uitzoekt en ze prominenter in beeld brengt, zul je merken dat het gemakkelijker is om die verhalen te begrijpen.
Wanneer je de verhalen met elkaar verweven toont, met een heel duidelijk begin, midden en einde, dan zul je merken dat de toeschouwer tot het einde toe wil kijken om erachter te komen wat er gebeurt. Het gaat allemaal om het vertellen van een verhaal. Hoewel het verhaal feitelijk is, kun je dezelfde structuren gebruiken als een fictie. We hadden de groep net kunnen volgen en gefilmd wat ze deden en waar ze massaal naartoe gingen. Je weet maar nooit, het heeft misschien een aantal heel interessante beelden opgeleverd, maar tenzij het in een verhaal werd omgezet, zou het voor een publiek weinig betekenis hebben.
Of het nu feit of fictie is, de basiselementen van storytelling blijven hetzelfde. Een goed verhaal moet een begin, midden en einde hebben. Hoewel dat heel lineair klinkt, kun je ervoor kiezen om de belangrijkste feiten in een documentaire tegen te houden tot een meer geschikt punt in het verhaal, zolang het de waarheid ervan niet verandert..
Drama komt meestal via hoofdrolspelers. Een publiek houdt ervan iemand te hebben met een verhaal dat ze kunnen volgen en iemand waar ze emotioneel in kunnen worden geïnvesteerd. Een gevoel van gevaar is altijd welkom - een verhaal dat geen licht en schaduw heeft, zal moeite hebben om mee te gaan en kan vervelend aanvoelen. Evenzo is teveel gevaar een slechte zaak: je wilt geen constante spanning creëren zonder opluchting. Balans is de sleutel.
Het vertellen van het verhaal of de verhalen kan op veel verschillende manieren worden gedaan. Je kunt een voice-over gebruiken om het verhaal te verplaatsen. Als je een interview laat zien, kan het toevoegen van cutaways en muziek iets toevoegen, zoals in deze clip:
Filmclip via Lonely Tower Film & Media
Dit interview op zichzelf biedt geweldige informatie over het gebruik van paarden in WWI. Hoewel het prima zou zijn als een op zichzelf staand stuk, zou het visueel een beetje saai kunnen worden. Door te flippen naar een aantal re-enactment stukken over het onderwerp dat wordt besproken, hebben we de verbeelding van het publiek gestimuleerd en het stuk op een veel leukere manier verplaatst.
Sommige drama is essentieel in een documentaire om het verhaal te laten stromen en de kijker erbij te betrekken. Zoals met alle dingen, is minder soms meer. Het is belangrijk om je niet te laten meeslepen met het drama en te vergeten dat wat je maakt een documentaire is. Nogmaals, het draait allemaal om balans. Hier zijn enkele belangrijke punten om te onthouden:
Er zijn geen harde en snelle regels bij het toevoegen van drama aan een documentaire dus ga met wat goed voelt voor je stuk. Als u twijfelt, laat dan een testscreening uitvoeren waarbij u een paar objectieve mensen neerzet en laat ze de volledige film of zelfs maar een scène bekijken en dan hun eerlijke feedback aanbieden. Die mensen hoeven geen filmmakers te zijn, vaak zijn het de mensen die de technieken of subtiele nuances die je hebt gebruikt niet kennen en die de nuttigste suggesties kunnen geven.
Welke elementen van drama je ook kiest om in je documentaire op te nemen, onthoud gewoon dat het in de eerste plaats om een documentaire gaat en dat je accurate presentatie van feiten altijd je prioriteit moet zijn. Als je dat eenmaal hebt vastgesteld, is het leuk om de verhalen te vertellen en uit te zoeken hoe je drama kunt toevoegen!
Accentsconagua